DE TOEGEVOEGDE WAARDE VAN EEN STERKE PUNTEN BENADERING VOOR LEIDINGGEVENDEN EN HR PROFESSIONALS
“Vaak is men binnen organisaties gericht op het verbeteren wat werknemers nog niet kunnen, de zwakke punten. Veel functioneringsgesprekken gaan daarover. Dan wordt er training en opleiding ingezet om die punten te verbeteren. De sterke puntenbenadering komt uit de positieve psychologie en daarin wordt de vraag omgedraaid: waar ben je goed in, waar krijg je energie van en hoe kun je die talenten nog beter inzetten?” prof.dr. M. van Woerkom
‘In addition to developing leaders and leadership, strengths-based approaches also help develop engagement and psychological capital in their followers which in turn enhances performance’ – prof.dr. M. van Woerkom
Sterke punten aanpak voor een positieve organisatiecultuur
Iedereen heeft unieke kwaliteiten. Respecteer de uniciteit van mensen. ´Een sterk punt is authentiek, geeft intrinsieke motivatie, energie en stelt in staat tot het doormaken van een steile leercurve’ (J. Paauwe, Professor HR Studies) Hoe meer iemand wordt aangemoedigd om persoonlijke sterke punten dagelijks in te zetten, hoe positiever hij/zij het werk ervaart en hoe beter de emotionele binding met het werk is. Dit verhoogt employee engagement , de medewerkersbetrokkenheid, vermindert personeelsverloop, vergroot de inzetbaarheid, verbetert de prestaties en zorgt voor een betere samenwerking.
Professionals functioneren beter als ze hun sterke punten kunnen gebruiken, als ze zich betrokken voelen bij de organisatie, willen bijdragen aan de doelstellingen en energie halen uit de geleverde resultaten. Om dat te realiseren is modern HR-management, een positieve cultuur en de juiste leiderschapsstijl nodig.
Mensen die kunnen en mogen werken vanuit hun sterke punten hebben meer energie en veerkracht, halen meer voldoening uit het werk, zijn breder inzetbaar, presteren beter en hebben minder kans op een burn-out.
Bovendien zijn ze meer betrokken bij hun werk en de organisatie. Hoe meer iemand wordt aangemoedigd om persoonlijke sterke punten dagelijks in te zetten, hoe positiever hij/zij het werk ervaart en hoe beter de emotionele binding met het werk is. Dit verhoogt employee engagement, de medewerkersbetrokkenheid, vermindert personeelsverloop, vergroot de inzetbaarheid, verbetert de prestaties en zorgt voor een betere samenwerking.
Bevlogen medewerkers, sterke teams en inspirerend, talentgericht leiderschap.
Binnen organisaties is er nog te veel onbenut potentieel en talent, dat potentieel aanboren en talenten laten bloeien levert een win-win situatie op voor mens en organisatie. Er is steeds meer behoefte aan zelfverwerkelijking, wendbaarheid, verbondenheid, autonomie, werk kunnen doen waarbij je je talenten in kunt zetten en een organisatiecultuur waar je voldoende kansen krijgt om te floreren.
Ik begeleid leidinggevenden en HR-professionals die het beste uit zichzelf en de organisatie willen halen. Daarbij maak ik gebruik van een actuele wetenschappelijk onderbouwde aanpak.
De sterke punten benadering – Strengths-based leadership & development
Hoe meer aandacht er is binnen organisaties voor diversiteit en de sterke punten van medewerkers, hoe positiever het effect is op de motivatie en inzetbaarheid van medewerkers en teams.
Sterke organisaties hebben positief leiderschap nodig. De ontwikkeling van een sterke, positieve organisatiecultuur begint met krachtig leiderschap. De kracht van de organisatie wordt in grote mate bepaald door de kracht van mensen. Een strengths aanpak draagt bij aan betrokkenheid, motivatie en een positieve teamdynamiek. Professionals excelleren vooral als ze kunnen bouwen op hun strengths. Sterk leiderschap is de sleutel tot betere prestaties, werkplezier en een sterk team.
COMPETENTIES OF STERKE PUNTEN?
Competentiemanagement heeft in veel organisaties een vaste plek gekregen binnen het HR-instrumentarium. Ondanks de populariteit van competentiemanagement in de praktijk, komt er zowel vanuit de praktijk als uit de wetenschappelijke hoek veel kritiek.
Companies such as Aviva (previously Norwich Union), Standard Chartered, Ernst & Young, NHS, Barclays, Nestlé, Royal Mail, Estee Lauder, BAE Systems, Starbucks, Unilever are moving away from competency based interviewing & development towards using a strengths based approach.
Er zijn verschillende definities voor competenties en organisaties geven er op verschillende manieren invulling aan. De meest bekende definitie is van McClelland (KSA; Knowledge, Skills, Attitude). Sinds begin jaren 90 breekt het competentiedenken in de VS door, onder invloed van managementadviseurs Hamel en Prahalad en sindsdien maken veel organisaties er dankbaar gebruik van. Zo wordt het onder andere gebruikt voor werving & selectie, functiebeschrijvingen en beoordelingsgesprekken.
GAP BASED – DEFICIENCY BENADERING
Competentiemanagement (performance management idem) met de focus op tekorten, op gaps, op wat er (nog) niet goed gaat, is bij medewerkers niet heel populair en het is voor organisaties tijdrovend en ineffectief. In de praktijk wordt het ervaren als een top-down tool, een controlemiddel van het management. Het is sterk instrumenteel, bureaucratisch, inflexibel en de effectiviteit van competentiemanagement is bovendien niet bewezen.
Veel HR-instrumenten zijn nog steeds gebaseerd op het idee dat functies stabiel zijn maar het denken en werken met rigide functiebeschrijvingen en competenties past niet goed meer bij de huidige ontwikkelingen (agile organizations etc.). ‘Een baan voor het leven’ bestaat niet meer en medewerkers doen er dan ook goed aan om de eigen regie te nemen over hun loopbaan, “ondernemer worden van je eigen talent”. De sterke punten benadering is in tegenstelling tot het competentiedenken een benadering die veel meer vertrekt vanuit het individu.
Strengths are underlying qualities that energise us, and we are great at (or have the potential to be great at)
Strengthscope
Sterke punten zijn de kwaliteiten die ons energie geven en waar we goed in zijn -of het potentieel hebben om goed in te worden.
Strengthscope
Employability - Inzetbaarheid - Wendbaarheid
Employability, duurzame inzetbaarheid houdt in dat je continu blijft werken aan je eigen brede en duurzame inzetbaarheid, weten waar je kracht wel en niet ligt, is daarbij van groot belang. Met een eenzijdige focus op competenties doen we zowel de medewerker als de organisatie tekort. Competenties verwijzen voornamelijk naar het ‘kunnen’, maar ook willen’ (motivatie) en ‘mogen’ (contextfactoren) zijn van cruciaal belang voor prestaties. Herkenbaar is hier het AMO model: abilties, motivation, opportunities.
Valkuilen met betrekking tot competentiemanagement:
- Het wordt top-down opgelegd en te rigide toegepast.
- Het is te bureaucratisch, ingewikkeld en te beheersmatig.
- Leidinggevenden zijn negatief of sceptisch (geen draagvlak, geen voorbeeldgedrag).
- Het ‘leeft niet’ in de organisatie (af en toe wanneer het nodig is bijvoorbeeld tijdens sollicitatiegesprekken en het jaarlijkse beoordelingsgesprek haalt men even het ‘dikke competentiewoordenboek’ erbij).
- Er is geen gemeenschappelijke taal.
- Het is niet flexibel.
- Het leidt niet tot high performance en het vergroten van bevlogenheid, medewerkersbetrokkenheid.
- Competentiebeoordelingen zijn ongeschikt om te bepalen of iemand intrinsiek gemotiveerd en gedreven is.
- Het zorgt er meestal niet voor dat de medewerker echt vanuit haar of zijn kracht kan werken.
RECRUITMENT - EXCELLEREN IN EEN FUNCTIE VRAAGT OM MEER DAN DE OPTELSOM VAN EEN AANTAL COMPETENTIES
Bij recruitment op basis van competenties levert dit vaak problemen op, kandidaten die volledig voldoen aan het competentieprofiel worden aangenomen maar blijken dan in de praktijk toch niet de ideale kandidaat en persoonlijkheid voor de functie te zijn.
Het competentiebegrip gaat om ‘vermogen, kunnen’, terwijl het belangrijker is of en hoe prestaties daadwerkelijk worden geleverd in de praktijk (intrinsieke motivatie, drive, willen) en of de persoon wel of niet past bij de organisatiecultuur. Excelleren in een functie vraagt om meer dan de optelsom van een aantal competenties. Met competentiemanagement ontwikkelen we de kracht van mensen niet optimaal.
TALENTONTWIKKELING
We richten ons nog te vaak op tekortkomingen, op gaps (het kloofdenken), het is ons aangeleerd om meer te focussen op deficiënties en niet op onze sterktes. Ik merk dat ook regelmatig bij de feedback sessies (nabesprekingen) van assessments; professionals zoomen meteen in op wat ze percipiëren als zwakkere punten. Er is een sterke neiging om naar het negatieve te kijken in plaats van het positieve; de ‘negativity bias’.
Voor veel organisaties blijft het waarschijnlijk nog steeds zinvol om vanuit de missie, visie en strategische doelstellingen een aantal wenselijke competenties af te leiden en daarop te sturen. Zo kan het bijvoorbeeld ook belangrijk zijn om wel te controleren en te sturen op bepaalde competenties meestal in verband met kwaliteitseisen, veiligheid, juridische regels, enzovoort. Het gaat mijns inziens niet per definitie om een of/of situatie maar om een complementaire aanpak. Zo ontstaat synergie en gaan we van een eenzijdig proces naar een proces waar de wederzijdse belangen en ambities meer aandacht krijgen. In ieder geval is er een alternatief of aanvulling nodig voor de te eenzijdige benadering vanuit het competentiedenken.
Er komt steeds meer aandacht voor talentmanagement en de sterke punten benadering met meer aandacht voor individuele kwaliteiten. Nog niet lang geleden dacht het merendeel van de HR professionals en leidinggevenden bij ‘talent’ vooral aan de ‘happy few’, de high performers, de high potentials maar er is nu een sterke kentering in die houding. Het competentiedenken gaat niet uit van aanleg, maar van vereisten vanuit de organisatie en vindt zijn basis in de (door de organisatie) maakbare mens. En die maakbaarheid blijkt in de competentiepraktijk zwaar tegen te vallen. (bron: Strategisch Talentmanagement. Over talent, talentontwikkeling en het strategisch inzetten van talent. Boudewijn Overduin, Job Hoogendoorn (2015).
Positieve effecten van werken met sterke punten zijn onder andere:
De sterke punten aanpak voor positieve organisaties. Van functioneren naar floreren = excelleren!
• Meer welbevinden, hogere productiviteit, innovatie, prestaties, en betrokkenheid. • Leidinggevenden hebben veel invloed op de betrokkenheid en prestaties van medewerkers. In het algemeen hebben veel managers ‘geleerd’ om mensen te beoordelen op tekortkomingen. De sterke punten aanpak geeft leidinggevenden meer inzicht en duidelijke handvatten bij het beoordelen, coachen en ontwikkelen van hun medewerkers. • Een positieve mindset, een focus op sterke punten impliceert een focus op mogelijkheden en kansen, in plaats van beperkingen en problemen. • Werken vanuit sterke punten zorgt voor authenticiteit, veerkracht, enthousiasme, focus, creativiteit en betere prestaties in het algemeen.
Talentgericht - Strengths-based Leiderschap
Het faciliteren, ontwikkelen en stimuleren van de kracht, zelfredzaamheid, inzet, betrokkenheid en talenten van mensen, vraagt om talentgericht leiderschap. Haal het beste uit je mensen en geef ze meer ruimte en verantwoordelijkheid, uitsluitend een beroep doen op de competenties die passen bij de functie van medewerkers impliceert dat veel potentieel en energie onbenut blijft. The task of leadership is to create an alignment of strengths in the ways that make the system’s weaknesses irrelevant’ (Peter Drucker)
Managers zijn verantwoordelijk voor de prestaties en resultaten en het gaat steeds meer om de wijze waarop zij dat doen. De manier waarop zij hun team aansturen, ontwikkelen en ondersteunen bij het realiseren van organisatiedoelstellingen is van essentieel belang voor het behouden van talentvolle en betrokken medewerkers.
Micromanagement, autoritair (machts)gedrag, mensen onder druk zetten om te presteren kan eventueel leiden tot hogere prestaties maar op termijn levert dit voornamelijk meer negatieve uitkomsten op.
De meeste medewerkers beschikken over veel meer talenten dan in hun job benut wordt, het niet optimaal benutten van talenten kan leiden tot een ‘bore-out’ en onbetrokkenheid. De meest effectieve manier om de sterke punten van medewerkers te maximaliseren is door middel van hun managers.
Het sturen op zwaktes leidt tot afname van medewerkersbetrokkenheid en het heeft een negatief effect op de klanttevredenheid voor de organisaties (Gallup). De Corporate Leadership Council heeft op basis van een onderzoek onder 90.000 medewerkers in 135 organisaties de volgende conclusie getrokken; een focus van leidinggevenden op de sterke punten van hun medewerkers vertoonde een sterke positieve invloed op de prestaties: 36% toename. Wanneer leidinggevenden zich op zwaktes/verbeterpunten richtten, namen de prestaties significant af: 27% afname!
Ook volgens Stephen Covey, moeten leiders mensen stimuleren en naar hun sterke kanten kijken. Niet naar de zwakke kanten. Minstens 80% van je communicatie als manager moet positief zijn.
Effectief leiderschap is een kunst en ook de focus op het stimuleren van betrokkenheid en ontwikkelen en laten renderen van talent niet iets wat iedere leidinggevende van nature goed afgaat.
Pas een authentieke, mensgerichte, talentgerichte stijl van leidinggeven toe. Weet waar mensen positieve energie van krijgen. Waardeer, benut en ontwikkel de sterke punten van mensen. Leidinggevenden die weten wat hun medewerkers drijft kunnen ook het beste uit medewerkers halen.
Een essentiële kwaliteit van leiderschap is authenticiteit. De sterke punten methodiek draagt ertoe bij dat je veel meer zelfinzicht krijgt en vanuit eigen waarden, kracht en authenticiteit kunt werken. Dit vergroot ook autonomie, meesterschap, verbinding en zingeving (de bouwstenen voor intrinsieke motivatie). Door vanuit je persoonlijke waarden en kracht te werken word je meer authentiek en daardoor ook meer geloofwaardig waardoor je ook meer vertrouwen krijgt.
Er worden andere eisen aan leidinggevenden gesteld waarbij er meer aandacht komt voor bijvoorbeeld emotionele intelligentie, empathie en coachingsvaardigheden. Zelfinzicht is daarbij van cruciaal belang, door leiding te geven vanuit persoonlijke kracht en authenticiteit ben je beter in staat je eigen potentieel en dat van anderen optimaal te benutten en haal je meer positieve energie en voldoening uit je werk en relaties.
Voor je de drijfveren, ambities, sterke en zwakke punten van anderen wilt en kunt (h)erkennen is het van belang eerst voldoende kennis te hebben over je eigen sterke en zwakke punten, je valkuilen, belemmerende overtuigingen, aspiraties, waarden en leiderschapsgedrag. Op die manier kan je ook een authentieke leiderschapsstijl ontwikkelen waarvan coachend leidinggeven een onderdeel is, een grondhouding die zorgt dat je vanuit betrokkenheid, verbondenheid en een oprechte interesse aan het verder ontwikkelen van mensen werkt.
EMPLOYEE ENGAGEMENT
Er is geen one-size-fits-all voor engagement inspanningen. Uit steeds meer onderzoek blijkt wel dat een focus op sterke punten een zeer positieve invloed heeft op het bevorderen van medewerkersbetrokkenheid. Wanneer mensen hun sterktes iedere dag kunnen inzetten, zijn ze veel meer betrokken bij hun werk.
Het inzetten van mensen op hun kracht vergroot betrokkenheid. Het werkt bovendien ook goed voor job crafting, duurzame inzetbaarheid en het kan de kans op burn-out sterk verlagen omdat mensen positieve energie krijgen wanneer ze werk kunnen doen wat bij ze past, waar ze waardering voor krijgen en waar ze gebruik kunnen maken van hun sterke punten.
Hoe maak je optimaal gebruik van talenten en hoe zorg je voor betrokken en bevlogen medewerkers?
Voor CHRO en CFO ben ik samen met andere experts geïnterviewd voor dit artikel. Lees het volledige interview op CFO.
Geëngageerde medewerkers leggen de lat hoger en zijn bereid tot een extra inspanningen om de doelen te realiseren. Ze zijn ambassadeurs voor de organisatie en zorgen voor een positieve en productieve relatie met klanten.
Medewerkers raken niet toevallig gemotiveerd en betrokken. Ze verbinden zich niet zomaar emotioneel met de organisatie. Betrokkenheid vereist gerichte intenties en concrete acties van de kant van de medewerker en de organisatie.
Het opbouwen van een positieve en productieve werkcultuur waar medewerkers hun sterke punten kunnen optimaliseren en op hun best kunnen presteren is een continue proces dat zowel sterk leiderschap als een gerichte investering van tijd en middelen vraagt. Uit onderzoek naar de effectiviteit van interventies gebaseerd op sterktes, blijkt dat de medewerkersbetrokkenheid aanzienlijk kan toenemen.
De relatie met de leidinggevende is de belangrijkste factor voor engagement of disengagement.
‘Over 70% of how we feel about work is tied to our manager’ (Kevin Kruse, expert en auteur op het gebeid van employee engagement). Leiderschap is de belangrijkste driver voor employee engagement, de kwaliteit van het management is essentieel. Van alle key drivers om employee engagement te bevorderen is de rol van de direct leidinggevende van grote invloed. Veel leidinggevenden beschikken helaas nog te weinig over sterke people management skills. Onderzoeken tonen aan dat zo’n 70% van de mensen die (vrijwillig) de organisatie verlaten, niet hun job opzeggen maar hun manager opzeggen! People join companies but leave bosses.
BENUT POTENTIEEL
Word een ‘strengths spotter’: ontdek de sterke punten van je mensen en help ze hun sterke punten in kaart te brengen en te optimaliseren en zaken die prestaties blokkeren kunnen verhelpen. Zorg ervoor dat medewerkers helder hebben wat hun beperkende zwakke punten en prestatierisicogebieden zijn en weten waar ze terecht kunnen om deze punten te compenseren of te verbeteren. De meeste medewerkers beschikken over veel meer talenten dan in hun job benut wordt, het niet optimaal benutten van talenten kan leiden tot een ‘bore-out’ en onbetrokkenheid. De meest effectieve manier om de sterke punten van medewerkers te maximaliseren is door middel van hun managers.
Van functioneren naar floreren = excelleren. Build a positive and high-perfomance organisation.
‘The opportunity to do what you do best each day/using our strengths, is a core predictor of workplace engagement, which in turn is a core predictor of a range of positive business outcomes’ (Harter et al, 2002).
‘Strengths application at work benefits both the organization and the individual. There is a very strong connection between the application of personal strengths, wellbeing, performance and employee engagement’ – David Zinger, employee engagement expert and thought leader
